Dostlar merhabalar , bu ktiap serimde NEDEN adlı kitabın benim üzerinde gerçekten nasıl bir etki yarattığını anlatmak istiyorum.
Neden kitabı dünyada hemen hemen her şeye neden sorusu sormak , insanların neden her şeyi merak ettiğini öğrenmek için yazılmış bir kitap olduğunu düşünüyorum.Çünkü merak dünyada insanlığın gerçekten ilerlemesi için çok farklı bir yapıya sebep olan bir duygudur ve bu duygunun daha beyinde nerede oluştuğu yani nasıl oluştuğu çok kesin olarak bilinmemektedir.Merak kavramıyla ilgili farklı tanımlamalar bulunmakta fakat ben merakın psikolog Daniel Berlyne tarafından iki eksenli bir çerçeve üzerine oturtmasını baz alırım.Bunlar neler ?
Kitaptan alıntı :
Birinci eksenin bir ucunda (sadece belli bir bilgiye yönelik öğrenme arzusunu ya da ihtiyacını tanımlayan) spesifik merak yer alır, diğer ucunda ise(oyalanmaya yönelik sürekli bir dürtü arayışı olarak tanımlanan) çeldirici merak vardır.Diğer eksende ise(gördüğümüz farklı,yeni,şaşırtıcı uyaranların tetiklediği) algısal merak ve (katıksız bir öğrenme arzusu olarak tanımlayabileceğimiz) epistemik merak vardır.
Benim farklı psikologların değil de Daniel'i önemsememin sebebi gerçekten çok mantıklı bir merak tanım yapısını , oluşturduğunu düşündüğümdendir.
BASİT ÖRNEK : Sürekli Twitter'da gezinmek,magazin başlıklarını okumak yada yeni mesaj gelmiş mi diye ikide bir telefona bakmak çeldirici-algısal merak kategorisine girer.Başka bir deyişle,burada kişi oyalanma,heyecan yada sürpriz arayışı içindedir.
İLGİNÇ DENEY : Merak ile ilgili olarak kitabın bir bölümünde yazan deneyi aynen alıntı yapmak istiyorum çünkü merak ile ilgili çok çığır açıcı bir DENEY!
---- Yaşları on yedi ile doksan iki arasında değişen 1.357 erkek ve 1.080 kadınla yapılan deneyler,yenilik arayışının (ve belki genel anlamda bazı çeldirici ve algısal merak unsurlarının) yaşla birlikte azaldığını; oysa spesifik ve epistemik merakın yetkişkinlikte ve hatta yaşlılık döneminde bile sabit kaldığını gösteriyor.Başka bir deyişle, "bilgi açlığı" ve öğrenme isteği insanın sabit bir özelliğiyken, yeniliğe yönelik risk alma arzumuz, heyecan ve macera duygumuz ve şaşırma kabiliyetimiz yaşlandıkça azalıyor ---
Arkadaşlar burada işte sizin gerçekten instagrama neden çok girdiğiniz ,neden çok fazla telefona takıldığınız , neden çok fazla mesaj beklediğiniz , merak ile ilgili yapılan çılgın deneyler , dünyada yapılan çılgın deneyler :) bunların hepsi meraktan ve bunların neden yapıldığı bilimsel olarak kitapta yer alarak açıklanmış ve bende burada bi kısmını sizlere aktarmaya çalışıyorum .Kitap hakkında daha fazla yorum yapmak istemiyorum alın ve okuyun :) fakat beni gerçekten derinden etkilediğini söyleyebilirim , bazı yerler çok detaya girse de kitap serüveni benim için eğlenceliydi.
Bir sonraki kitap serimde görüşmek üzere :)
